Annie & Jacques
Hartstochtelijke brieven van Annie Otten-Wolff aan Jacques Presser
Beste jongen,
Op het ogenblik dat ik dit schrijf ben jij nog geen zeven jaar. Ik weet niet, wat je moeder thans voor je is en wat ze eenmaal voor je zal zijn, wanneer je dit leest. Ik vermoed: een lieve schim, die je als door een nevel ziet en die alleen enige gestalte voor je kan krijgen door wat relieken: portretten, boeken, brieven. Het is daarom, dat ik je deze brieven schenk; ze mogen je het beeld geven van de fijne, warm levende, innig voelende vrouw, die ze is geweest, een vrouw, aan wie ik met dankbaarheid en genegenheid zal blijven denken, zolang ik leef.
Meer dan zestig jaar hebben de brieven die Annie Otten-Wolff aan Jacques Presser schreef, onaangeroerd in diens nalatenschap gelegen vóór haar zoon Daniël Otten ze in bezit kreeg. Presser, die als historicus steeds pleitte voor het persoonlijke element in de geschiedschrijving, had de brieven zorgvuldig bewaard. Hij wilde Daniël als hij volwassen zou zijn, de mogelijkheid geven het wezen van zijn in Bergen-Belsen omgekomen moeder te leren kennen. Zijn vader was al vóór zijn geboorte verongelukt en hij groeide op in een pleeggezin. De brieven getuigen van hartstocht, van liefde, van empathie en van troost in de gruwelijke tijd van de bezetting en de Jodenvervolging. Annie & Jacques is een ontroerende liefdesgeschiedenis in egodocumenten.
Een joodse weduwe en haar zoon in de greep van bezetting en vervolging.
Aan deze herziene editie is een hoofdstuk toegevoegd. Annie Wolff uit Rotterdam was van joodse afkomst en trouwde eind 1937 met de niet-joodse arts Daniël Johannes Otten. Toen zij, zwanger van haar eerste kind, in 1938 plotseling weduwe werd, kon zij niet vermoeden welke rampspoed haar nog méér te wachten zou staan. Na 1940 diende de jodenvervolging zich sluipenderwijs aan en werd steeds nadrukkelijker, met uiteindelijk een fatale afloop. Het verhaal van de jodenvervolging is al vaak verteld, maar zelden op zo’n direct invoelbare wijze. In de brieven die Annie aan haar familieleden stuurde zijn we op een directe en onthutsende wijze getuige van wat deze jonge vrouw overkwam en hoe het net zich onafwendbaar om haar heen sloot. Ze probeert op allerlei manieren overeind te blijven in een steeds vijandiger wereld, maar tevergeefs. Uiteindelijk sterft Annie in 1944 in Bergen-Belsen. Haar half-joodse toen vijfjarige zoontje Daniël werd niet vervolgd en bleef in Nederland alleen achter. Daniël, de auteur van dit boek, maakte een selectie uit de brieven die zijn moeder ontving en schreef tussen 1930 en 1944. We zijn in Annie. Een Joodse weduwe en haar zoon in de greep van bezetting en vervolging, getuige van achtereenvolgens een liefdesgeschiedenis, een familiegeschiedenis en een holocaust-geschiedenis.